راهنماي سفروگردشگري-طبيعت گردي-جاذبه هاي گردشگري و توريستي

برای برخی امکان ندارد روزشان را بدون خوردن یک تکه نان شروع کنند. برای ایرانی ها، نان علاوه بر آنکه به عنوان یک ماده خوراکی مطرح است، برایش احترام زیادی نیز قائل هستند. این نگرش به نان از گذشته برای ما به یادگار مانده است. امروزه با تنوع زیادی در زمینه مواد غذایی رو به رو هستیم اما با وجود این همه خوراکی، بشر هنوز نتوانسته است جایگزین خوبی برای نان پیدا کند. خواصی که ماده به وجود آورنده نان یعنی گندم از آن برخوردار است، با هیچ چیز دیگری قابل مقایسه نیست. گندم و نان در میان بیشتر قومیت ها از قداست و احترام خاصی برخوردار است. جالب است بدانید بدن انسان به نان وابسته است و نخوردن نان ممکن است مشکلاتی را برای سلامتی انسان ایجاد کند.

احترام و اهمیتی که نان برای بشر و به خصصوص ایرانی ها دارد، دلیل و بهانه ای شد بر اینکه، موزه ای کاملا تخصصی در مورد نان احداث شود. در فضایی کاملا سنتی و جالب تمام مراحل تولید نان، با هدف افزایش مصرف نان و توجه بیشتر آن، موزه تخصصی نان توسط شرکتی که در زمینه تولید نان فعالیت می کند، در سال 1390 یک موزه تخصصی در مورد نان در شهر مشهد افتتاح شد. در این موزه شما می توانید به کمک ماکت هایی تمام مراحلی که گندم طی می کند تا به نان تبدیل شود را مشاهده کنید. اولین موزه نان در سال 1955 در کشور آلمان بازگشایی شد. بعد از آن نیز 12 موزه نان دیگر در نقاط دیگر دنیا مانند روسیه، برزیل، اسپانیا، لیتوانی، سوئیس و فرانسه احداث شد.

موزه نان مشهد کجاست؟

اولین موزه نان در کشور، در شهر مشهد ساخته شده است. اگر به این شهر سفر کردید سعی کنید حتما از این موزه دیدن کنید، آشنایی با تاریخچه و سرگذشتی که نان آن را طی کرده است خالی از لطف نیست و می تواند برای شما تجربه ای جدید و تازه به ارمغان آورد. برای آنکه بتوانید از این موزه بازدید کنید، باید به کیلومتر 17 بزرگراه آسیایی بروید. بعد از سه راه فردوسی، کوچه ای به نام کوچه شهید یزدی را مشاهده می کنید. در این کوچه کارخانه گندم دشت مشهد قرار دارد.

معماری موزه نان مشهد

همان طوری که در جریان هستید، در زمان های گذشته تولید نان به شکل صنعتی و مدرن امروزی قابل انجام نبود. در گذشته کاشت، داشت و برداشت گندم با زحمات و مرارت های فراوانی همراه بود و این زحمتی که برای تولید گندم کشیده می شد، باعث شده بود که مردم آن زمان برای نان و گندم احترام خاصی قائل باشند. این موضوع سعی شده است در موزه تخصصی نان مشهد نیز به خوبی نشان داده شود. در موزه نان مشهد، با استفاده از ماکت ها و در فضایی کاملا سنتی سعی شده است که مراحل تولید گندم از ابتدا تا انتها نمایش داده شود. این موزه همواره جزء مکان هایی است که در تور ارزان مشهد مورد بازدید گردشگران قرار می گیرد.

این معماری سنتی باعث شده فرهنگی که در گذشته در این مرز بوم جاری و ساری بوده است را به خاطر آوریم و از یاد نبریم که نان هنوز همان نان است و باید برایش ارزش قائل بود و به صورت کاملا درست و صحیح از آن استفاده کرد. البته شرکتی که اقدام به احداث این موزه کرده است، با هوشمندی سعی کرده فضایی را ایجاد کند که هم برای اغلب مردم جالب و دیدنی باشد و هم به صورت غیر مستقیم اقدام به تبلیغات کرده باشد. موزه تخصصی نان در یک سالن 27 در 21 متری ساخته و در تولید و احداث تمام امکانی که در این موزه وجود دارد از مصالحی مانند کاهگل، چوب و گچ استفاده کرده است. استفاده از این مواد تا حد زیادی می تواند حال و هوای خانه های گلی گذشته را به خاطره آورد و تجربه این حس برای کسانی که عاشق خاطره بازی هستند، می تواند جذاب و به یاد ماندنی باشد.

مراحل تهیه نان در موزه نان مشهد

به موزه نان که قدم می گذارید، شاهد چهار فضا خواهید بود. یک قسمت آتش، یک قسمت آب، یک قسمت خاک و قسمت آخر در بردارنده عکس های مربوط به نان است.

قسمت خاک

در قسمت خاک همان طور که می توان از نام آن حدس زد، تمام مراحل مربوط به کاشت، داشت و برداشت گندم به وسیله ماکت های انسان نشان داده می شود. در این غرفه به فرهنگ و سنتی که در گذشته مردم برای تولید نان به کار می بردند اهمیت زیادی داده شده است. نتیجه این اهمیت، نمایش مردمی است که لباس هایی سنتی به تن کرده اند و از وسایل سنتی برای تولید گندم استفاده می کردند. علاوه بر این موارد، ابزارآلاتی که در آن زمان مورد استفاده بوده نیز تا حدی به تصویر کشیده شده است و موجب آشنایی بیشتر بازدیدکنندگان با کشاورزی به سبک ایرانیان قدیم می شود. نمایش زمین زراعی و بذر افشانی، خرمن کوبی و گندم چینی از دیگر مراحلی است که سعی شده در این قسمت به آن پرداخته شود. اگر کمی با تیزهوشی تمام موزه را از نظر بگذرانید، کاملا متوجه خواهید شد که در قدیم برای انجام کارهای ساده چه زحماتی کشیده می شده و ممکن است این نکته باعث شود که شما در فکر فرو بروید.

قسمت آب

این قسمت، از توانایی بشر در به کار گرفتن آب و باد برای انجام کارهایش سخن می گوید. در زمان های گذشته همه مراحلی که گندم باید طی کند تا به نان مبدل شود توسط انسان و خلاقیت هایی که به خرج می داد انجام می شد. این مورد باعث شد که وی از نیروی آب و باد استفاده کند و چرخ آسیاب بادی و آبی اش را با آن بچرخاند. البته در کنار آسیاب هایی که با آب کار می کردند، وسیله ای به نام دستاس نیز توسط زنان در گذشته استفاده می شد تا بتوانند آرد تولید کنند. این وسیله برای مواردی به کار گرفته می شد که میزان گندم موجود کم بود. بهتر است از آمدن به موزه بی هدف و بی تغییر در نگرش خارج نشوید. نگاه کردن به قسمت های آب و خاک نشان می دهد که در قدیم زنان و مردان پا به پای هم برای تولید مایحتاجشان کار کرده و زحمت می کشیدند و این دو دوشادوش هم و با تقسیم وظایف می توانستند زندگی را به خوبی و خوشی گذران کنند.

فضای آتش

در این قسمت، آخرین مرحله از تولید نان به نمایش گذاشته می شود. شما با نگاه به این قسمت، به خوبی در خواهید یافت که در همه جای ایران تنور به یک شکل ساخته نمی شده است و در هر جای ایران فراخور اقلیم و موارد مختلف انواع و اقسام تنورها وجود داشته است. از جمله تنورهایی که می توان به آن ها اشاره داشت، تنور سفالی، سنگی، عشایری، حیاطی یا ایستاده و ساج است.

افر یا اپر

در کنار مراحل تولید نان، شما می توانید یکی از آیین های مردم خراسان را نیز در این موزه مشاهده کنید. این رسم آفر یا اپر است که در واقع رقصی است که مردمان در گذشته همزمان با کاشت، داشت و برداشت گندم انجام می دادند. قدمت این رقص به زمان اشکانیان باز می گردد و از هشت حرکت جانبی و هجده حرکت اصلی تشکیل شده است. رقص افر، ریشه در اعتقادات مردم آن زمان داشته است و اگر با دقت به آن نگاه کنید، متوجه خواهید شد که در پس هر یک از این حرکات معنی و مفهوم خاصی نهفته است. این رقص شادی و شکرگزاری مردمان ایران زمین را به خوبی به نمایش می گذاشته است.